BỘ PHIM VỀ CHIẾC PHI CƠ MẤT TÍCH MH370 CỦA NETFLIX VÀ NHỮNG THÔNG TIN SAI SỰ THỰC VỀ VIỆT NAM

MH370: The Plane That Disappeared (Chiếc máy bay biến mất) là một trong những bộ phim tài liệu nổi tiếng Netflix trong những ngày gần đây. Như rất nhiều bộ phim tài liệu chính trị khác của gã khổng lồ trực tuyến này, phim có cài cắm rất nhiều mưu đồ chính trị, giải thuyết, thậm chí có những thông đầy bịa đặt, ám thị và sai sự thực về Việt Nam.

(*) Đầu phim, phim đưa chúng ta đến một khung cảnh về một người phụ nữ là người nhà của nạn nhân MH370 trách cứ Việt Nam rằng: “Tôi mong rằng Chính phủ Trung Quốc sẽ cử đội tìm kiếm vì Chính phủ Việt Nam không hề chủ động tìm kiếm MH370”. Thoạt nhiên, đây chỉ là đoạn trách cứ trong tâm lý hoảng loạn của một người nhà nạn nhân, nhưng không chỉ đơn giản như vậy.

Theo VOA News và The Guardian, từ ngày 08 - 10/03/2014, Việt Nam phải hứng chịu rất nhiều chỉ trích về những thông tin trong việc tìm kiếm máy bay mất tích. Cụ thể là Việt Nam đã cung cấp thông tin về vết dầu loang và phao cứu hộ nghi là từ MH370 trong vùng biển Việt Nam nhưng sau đó Việt Nam tiến hành trục vớt và nghiên cứu thì chỉ là vết dầu của tàu đánh cá và vỏ bọc cuộn kéo cáp. Phía Malaysia còn cho rằng Việt Nam “tìm kiếm không tích cực” trong những ngày đầu tiên nhằm đẩy trách nhiệm và áp lực sang phía Việt Nam. Và hệ quả là những người nhà của nạn nhân đã đề cập ở trên quay sang trách cứ phía Việt Nam. Vụ việc còn nghiêm trọng vì phần lớn khách trên MH370 là người Trung Quốc, trong khi đó Trung Quốc với Việt Nam đang có những vấn đề ngoại giao liên quan đến việc giàn khoan HD981 rục rịch chuẩn bị tiến vào Biển Đông.

Việt Nam không chủ động tìm kiếm MH370? Điều này là sai. Ngay khi mất tín hiệu với MH370, Việt Nam ngay lập tức sử dụng cả các hệ thống radar và các phương tiện tìm kiếm thấp tầng nhằm tìm kiếm và truy vết MH370 ngay khi không nhận ra sự phản hồi của MH370. Tiếp nữa, vào sáng 08/03/2014 khi MH370 mất tích, một lực lượng tìm kiếm hùng hậu nhất trong lịch sử cứu hộ, cứu nạn trên không và trên biển Việt Nam được huy động bao gồm 11 máy bay vận tải quân sự, trực thăng và tuần thám được huy động, gần 10 tàu hải quân và cảnh sát biển kèm theo thông báo hỗ trợ tìm kiếm đến hơn 3000 tàu đánh cá. Bên cạnh đó là lực lượng trực chiến, bệnh viện dã chiến lên tới hàng ngàn người sẵn sàng phục vụ nếu phát hiện thấy xác máy bay. Phía Việt Nam cũng gửi điện đến các quốc gia trong khu vực để thông báo và phối hợp làm việc để xóa tan đi những quy chụp thiếu căn cứ cũng là để tránh bị rơi bị áp đặt những thuyết âm mưu. Sau này, Thủ tướng Malaysia và cơ quan ngoại giao Trung Quốc đều gửi lời cám ơn và đánh giá rất cao công tác tìm kiếm của phía Việt Nam.

(*) Trước khi trình chiếu đoạn “Chính phủ Việt Nam không hề chủ động tìm kiếm MH370”, bộ phim đã chiếu những đoạn phim cho biết quan chức Malaysia đã liên hệ nhờ Việt Nam hỗ trợ tìm kiếm. Người quan chức này cũng cho biết việc xác định những bằng chứng từ phía Việt Nam cung cấp rất vất vả, khó khăn, tốn nhiều thời gian. Nhưng sự thực bên ngoài thì chưa đầy đủ và còn phức tạp hơn thế rất nhiều lần, khi Việt Nam muốn Malaysia chia sẻ thông tin về MH370 để tiến hành khoanh vùng, tối ưu tìm kiếm thì Malaysia không hề trả lời.

Vụ việc nghiêm trọng đến mức vào sáng ngày 12/03/2014, những thông tin chia sẻ quá ít và mù mờ và sự làm việc không rõ ràng, Việt Nam chủ động tạm dừng tìm kiếm. Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Phạm Quý Tiêu cho biết ông cảm thấy thất vọng vì sự chia sẻ thông tin của Malaysia và cho rằng Malaysia chưa hành động đủ tốt cho người nhà nạn nhân, ông trả lời báo chí quốc tế: “Chúng tôi vẫn đang chờ xem họ có hành động gì không nhưng Malaysia vẫn chưa trả lời”. Đây là động thái phản ứng lại những thông tin xấu độc nhắm vào Việt Nam.

Truyền thông Malaysia thời đó cũng tung tin cho biết Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Võ Văn Tuấn cho biết đã tìm thấy xác máy bay cách Thổ Chu 130km về phía Nam. Tuy nhiên, phía Việt Nam đã đính chính lại rằng tướng Võ Văn Tuấn chỉ nói về vị trí cuối cùng khi máy bay biến mất. Một chi tiết khác nữa là phía người đứng đầu Cục Hàng không Malaysia Datuk Azharuddin Abdul Rahman đã tố cáo Việt Nam phản ứng chậm trễ, che giấu thông tin, không thực hiện báo động theo thủ tục thông thường. Vì thông tin này mà phía Việt Nam đã chịu áp lực rất lớn từ Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế ICAO và Việt Nam đã gửi phản hồi phản đối những cáo buộc từ phía Malaysia. Sau đó, Cục Hàng không Malaysia đã đính chính, thu hồi những cáo buộc này.

Vì những thông tin bên ngoài này mà nhiều giả thuyết được đưa ra trong đó Việt Nam là một trong số các quốc gia che đậy sự thật về MH370.

(*) Một ý kiến trong bộ phim về thông tin MH370 bị che giấu là do vào khoảng thời điểm MH370 mất tích, có 2 cuộc tập trận lớn diễn ra trong khu vực, một là của Malaysia với đồng minh và cuộc tập trận còn lại có thể là cuộc tập trận không công khai của Hải quân Nhân dân Việt Nam ở vùng biển phía Nam từ Thổ Chu đến Côn Đảo sau khi Việt Nam nhận chiếc tàu ngầm Kilo thứ 2 vào giữa tháng 2/2014. Đây chỉ là một thông tin mà Netflix đưa vào mang tính ám thị rất cao về một thuyết âm mưu máy bay có thể bị bắn hạ bởi tên lửa phòng không giống vụ MH17.

(*) Florence de Changy, một nhà báo Pháp từng công bố một thuyết âm mưu trong đó Việt Nam đóng vai trò “tiếp tay” cho các quốc gia lớn bắn hạ MH370 vì các mục đích chính trị, cho phép tàu chiến của các quốc gia lớn vào vùng lãnh hải 12 hải lý để tìm kiếm dấu vết máy bay bị bắn hạ. Lần này, bà tiếp tục có mặt trong bộ phim của Netflix và đưa ra thuyết âm mưu gần như y hệt lần công bố trước, chỉ khác mỗi đoạn Việt Nam đã bị lược đi ít nhiều.

MH370: The Plane That Disappeared là một bộ phim tài liệu đầy rẫy những thuyết âm mưu về chính trị và các cường quốc. Những câu chuyện bên lề của bộ phim cũng rất phức tạp và đến nay vẫn chưa bao giờ được khui ra hết. Và với một quốc gia liên quan trực tiếp đến MH370 như Việt Nam, không tránh khỏi những thuyết âm mưu, thông tin không rõ ràng, định hướng và đầy ám thị.