Những nội dung đổi mới trong luật cư trú

Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, trong điều kiện nước ta đã và đang hội nhập, mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế sâu rộng với các nước, các tổ chức quốc tế nhiều quy định của pháp luật hiện hành về cư trú và quản lý cư trú không còn phù hợp. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, của công dân, ngày 30/10/2017, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 112/NQ-CP về đơn giản hoá thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, trong đó có phương án giao cho Bộ Công an phối hợp với các bộ, ban ngành chức năng nghiên cứu bãi bỏ hình thức quản lý dân cư bằng Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo Số định danh cá nhân cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do đó việc xây dựng, ban hành Luật Cư trú (sửa đổi) là hết sức cần thiết bởi những lý do như sau:

Một là, sửa đổi Luật Cư trú là để cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013 về đảm bảo quyền con người, quyền công dân liên quan đến đăng ký, quản lý cư trú theo hướng công khai, minh bạch, đơn giản hóa giấy tờ, giảm thời gian chi phí; xóa bỏ các thủ tục hành chính rườm rà, có thể gây phiền hà cho người dân; từ đó, bảo đảm tốt hơn nữa việc thực hiện quyền tự do cư trú và các quyền lợi khác có liên quan của công dân.

Hai là, tăng cường quản lý cư trú, quản lý dân cư, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự trong tình hình mới.

Ba là, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân khi thực hiện thủ tục đăng ký cư trú cũng như tạo sự chuyển biến quan trọng trong quan hệ giải quyết thủ tục đăng ký cư trú giữa cơ quan nhà nước với nhân dân.

Bốn là, trong điều kiện nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và chủ động hội nhập quốc tế, góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, các loại giấy tờ cho công dân và từng bước thực hiện Chính phủ điện tử.

Năm là, việc thực hiện quản lý dân cư thông qua phương thức mới bằng mã số định danh cá nhân trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú sẽ dẫn đến việc bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ 13 nhóm thủ tục hành chính liên quan đến đăng ký, quản lý cư trú, tạm trú của công dân.

Sáu là, sử dụng phương thức quản lý hiện đại này nên thời hạn giải quyết đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú cho công dân cũng đơn giản, rút ngắn về cả thủ tục và thời gian từ 15 ngày còn 07 ngày.

Bẩy là, Dự thảo Luật cư trú sửa đổi, bổ sung theo hướng bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương (tức là, không có quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương; việc đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là như nhau.

Tám là, ngoài các trường hợp bị xoá đăng ký thường trú như hiện nay, xuất phát từ thực tiễn và để nâng cao hiệu quả quản lý về cư trú, nắm đúng thực tế số hộ, số người thường trú trên địa bàn, phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, hoạch định, thực hiện chính sách an sinh xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người có liên quan.

        Chín là, bổ sung quy định để quản lý đối với trường hợp công dân không đủ điều kiện đăng ký thường trú, tạm trú để đảm bảo quản lý tốt hơn đối với nhóm người này. Việc bổ sung quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân, giúp cơ quan nhà nước quản lý các trường hợp này, có chính sách phù hợp quản lý, hỗ trợ họ.